
Als het niet goed gaat…
Bij de aftrap van een nieuwe strategische samenwerking zijn partijen vol energie en goede voornemens. De strategische fit en de wederzijdse belangen zijn helder, er is sprake van een goede vertrouwensbasis en de communicatie-afspraken zijn duidelijk. Een perfecte basis om gezamenlijk fantastische resultaten te behalen, waaraan iedereen lol beleeft om een bijdrage te leveren. En dan begint het échte werk …
Een succesvolle strategische samenwerking heeft de grootste kans van slagen als alle betrokken partijen consequent managementinformatie delen en blijven investeren in de samenwerking. Dat betekent onder andere: afspraken nakomen, helder communiceren en regelmatig evalueren, zowel individueel als gezamenlijk en cross-alliantie. Dat gaat meestal goed, totdat de samenwerking gaat knellen of schuren. Bijvoorbeeld doordat de markt verandert en/of de beoogde doelen niet gerealiseerd worden. Partijen vinden het dan vaak moeilijk om open en eerlijk te blijven communiceren.
De bekende communicatie-ijsberg doemt op: het zichtbare topje ‘boven water’, de bovenstroom, maakt dat partijen ogenschijnlijk nog steeds op dezelfde wijze achter de samenwerking staan. Maar de veel grotere berg ‘onder water’, de onderstroom, vertelt een ander verhaal. Partijen zijn teleurgesteld in elkaar, maken elkaar verwijten (maar spreken dat niet uit) en maken alternatieve plannen (zonder de andere partijen daarin te kennen). In de praktijk wordt de onderstroom niet of zeer genuanceerd gedeeld. De non-verbale communicatie spreekt dan vaak het luidst.
Als partijen hun strategische samenwerking regelmatig evalueren, kan je dit moment voor zijn en elkaar helpen, gezamenlijk bijsturen of de gestelde doelen herijken. Eerlijk communiceren met respect voor elkaars positie is van groot belang om conflicten te voorkomen. In dreigende conflictsituaties is het de kunst om een goede, harde interventie uit te voeren om te verkennen of de strategische samenwerking nog te redden is. Let op: het is hard werken om partijen weer met elkaar op hetzelfde spoor te krijgen. Het vertrouwen is beschadigd, de communicatie verloopt moeizaam en de wederzijdse belangen en strategische fit staan onder druk.
Tijdens de interventie gaan partijen terug naar de tekentafel om hun strategische samenwerking te herijken. Daar worden de actuele, individuele strategieën, organisatiedoelen en alliantiedoelen open en eerlijk met elkaar gedeeld. Het is van belang om te onderkennen dat de domeinen van samenwerking wellicht zijn veranderd en te verkennen of er nog voldoende (vertrouwens)basis is om de strategische samenwerking voort te zetten. Eén van de tools die men hiervoor kan gebruiken is de AlliantieScan. Die maakt inzichtelijk hoe de strategische samenwerking ervoor staat. Alle partners vullen deze scan in en beoordelen de samenwerking individueel. De resultaten maken de wederzijdse ervaringen en verwachtingen duidelijk.
‘Het is hard werken om partijen weer met elkaar op hetzelfde spoor te krijgen.’
Het duidelijk benoemen van knel- en schuurpunten helpt om elkaar beter te begrijpen. Zeker als daar afspraken en/of verzachtende maatregelen tegenover gezet kunnen worden. Die afspraken zijn duidelijk, realistisch en worden nagekomen. Als dat niet lukt wordt er tijdig gecommuniceerd. Partijen zijn transparant, ook als iets niet mogelijk is. En partijen zijn open over de emoties. Dit klinkt als een open deur, maar in de praktijk gaat het juist op dit punt vaak mis!
Het opstellen van een concrete roadmap inclusief communicatieplan en het plannen van evaluatiemomenten ondersteunen partijen bij hun nieuwe start. Partijen werken weer aan een (herijkt) gedeeld toekomstbeeld, hebben duidelijke verwachtingen en durven zich weer eerlijk uit te spreken.
En misschien wel het allerbelangrijkste: partijen hebben weer lol in de samenwerking!
Dorine van Basten
AlliantiePartners