‘Gerichtheid op de ander voorwaarde tot effectieve samenwerking’
drs. Peter de Roode
Als organisatieadviseur heeft drs. Peter de Roode bijzondere interesse in de boven- en de onderstroom binnen organisaties, ofwel de balans tussen de ratio en de emoties. De Roode: “Ik zie dat binnen samenwerkingen nog weinig aandacht voor dit onderwerp bestaat. Daar zou ik graag verandering in willen brengen.”
“Er heerst veel angst binnen organisaties. Veel professionals zijn bang zijn hun mond open te doen. Angst om hun baan te verliezen leidt ertoe dat maar weinigen hun collega’s durven tegenspreken. Als je kritische vragen stelt of feedback geeft, kan het wel eens minder gezellig worden. Begrijpelijk na een lange periode van crisis waarin velen hun baan zijn verloren. Deze onzekerheid zie je terug op micro-, meso- en op macro-niveau in de vorm van wantrouwen binnen en tussen teams en tussen organisaties.”
Toch gaan de meeste managers volledig voorbij aan deze angst en onzekerheid, meent De Roode. “Er zijn de afgelopen jaren prachtige plannen gemaakt. Heel rationeel werd geprobeerd organisaties te veranderen. De KPI’s waren helder, de targets bepaald, maar er werd vaak volledig voorbij gegaan aan de twijfels en zorgen. Natuurlijk mislukken veel verandertrajecten in die context. Ik pleit ervoor anders te gaan veranderen, met meer aandacht voor de onderstroom. Dit impliceert dat ook het vakgebied Veranderkunde aanpassingen moet doormaken.”
Open blik
Deze onderstroom is volgens de docent met name van belang wanneer een organisatie op zoek gaat naar samenwerkingen. Waar begin je als je een aliantie wilt opbouwen? Begin je met het maken van plannen? Focus je alleen op je missie, visie en doelen? Of maak je eerst contact en zorg dat je elkaar goed leert kennen? “Hier liggen voor ons als Nederlanders nog aardig wat verbeterpunten. Wij zijn over het algemeen kort door de bocht. We zijn zakelijk en komen snel to the point. Dat heeft voordelen, maar brengt ook met zich mee dat je jezelf heel weinig tijd gunt een andere partij goed te leren kennen.”
“We kunnen de zachte kant niet langer negeren. We moeten beseffen dat samenwerking mis kan gaan wanneer we geen aandacht hebben voor emoties. Er moet een betere balans komen tussen de boven- en de onderstroom. Daarnaast zie ik dat we veel meer open zouden kunnen staan voor diverse vormen van samenwerking. In de praktijk blijkt samenwerken met collega’s van andere afdelingen al lastig. Allianties met andere organisaties gaan nog een stap verder. Er zijn specifieke vaardigheden voor nodig, maar ook een andere attitude is noodzakelijk. Gerichtheid op de ander is een voorwaarde tot effectieve samenwerking. Daarvoor heb je een open blik nodig. Ben je in staat tot synergie te komen? Dat soort vragen stellen we nog nauwelijks. Ik ben ervan overtuigd dat we veel serieuzer moeten nadenken over allianties. Er is nog een wereld te winnen.”
Peter de Roode is als docent verbonden aan AlliantiePartners Academy. Hij schrijft boeken en artikelen en doet regelmatig onderzoek.