De vijf stadia van liefde (en waarom we vaak in de derde blijven steken)

Zakelijk samenwerken heeft veel overeenkomsten met een liefdesrelatie.  Jed Diamond* is een beroemd psycholoog die 40 jaar lang klinisch onderzoek deed naar liefdesrelaties. Hij ontdekte vijf verschillende stadia van de liefde en dat heel veel koppels niet verder komen dan die derde fase. Ik herken veel in deze stadia in zakelijke samenwerkingsrelaties.

Fase 1: verliefd worden

In deze fase zit je op een soort gelukswolk van hormonen. Je projecteert al je hoop en verlangens op je partner. Hij of zij wordt op een voetstuk gezet: wat hij of zij ook doet, je vindt het fantastisch. In zakelijk opzicht is dit de beroemde “klik” tussen personen. Je komt iemand tegen en het gesprek loopt fantastisch. Je lijkt dezelfde overtuigingen te hebben, er komt energie vrij. Het eindigt met de afspraak om elkaar zeker nog eens te zien. Je komt terug binnen je eigen organisatie en vertelt dat je nu toch zo’n interessant persoon hebt ontmoet en zeker weet dat jullie beider organisaties veel voor elkaar kunnen betekenen. Vaak wordt dit nog eens gevoed door het feit dat de andere organisatie kwaliteiten heeft die jij ontbeert.

‘Zakelijk samenwerken heeft veel overeenkomsten met een liefdesrelatie .’*

Fase 2: jullie worden een stel

De liefde wordt sterker en na een reeks succesvolle dates gaan jullie misschien samenwonen. Jullie leren elkaar steeds beter kennen en jullie levens raken met elkaar verweven. Samen vormen jullie een sterke eenheid. Je voelt je beschermd en bemind. Je hebt het idee dat je dé man of vrouw hebt gevonden en jullie liefde voorbestemd is
De vertaling hiervan naar zakelijk samenwerken, is dat een aantal gesprekken gevoerd worden. Vaak zijn het dezelfde mensen die van het begin ook al met elkaar gesproken hebben. Jullie praten veel over wat jullie voor elkaar kunt betekenen en vooral over dat mooie gemeenschappelijke en inspirerende doel dat jullie samen kunnen bereiken. Jullie sluiten een samenwerkingsovereenkomst en de toekomst ziet er fantastisch uit. Jouw eigen doelen of die van de partner worden eigenlijk niet of nauwelijks besproken. Maar dit voelt wel al echt als een partij om de toekomst mee in te gaan. De verwachtingen zijn hooggespannen!

Fase 3: desillusie

Hier komen we aan in de beruchte derde fase. Je hebt het idee dat je gevoelens vervagen en op een dag misschien wel helemaal verdwijnen. Het gedrag van je partner wordt voorspelbaar en irriteert je mateloos. Het idee van uit elkaar gaan, spookt steeds vaker door je hoofd en je vraagt je af of hij/zij wel de ware voor je is. Je ziet niet in waarom je moet blijven hangen in een relatie die z’n beste tijd heeft gehad
Zakelijk gezien, is dit ook de fase met de eerste conflicten. De eerder zo bewierookte diversiteit blijkt toch lastig te zijn. Ineens blijkt dat het toch irritant is dat deze niet aansluit op je eigen cultuur en je eigen processen.  En waarom doet je partner er zo lang over om je mails en telefoontjes te beantwoorden? We vonden dit toch beiden belangrijk? En waarom duurt het zolang voordat er een keer een besluit genomen wordt? De irritaties stapelen zich op. Is dit wel de juiste partner om mee samen te werken? Het lijkt wel of mijn belangen er niet toe doen. Je partner begrijpt toch wel welk belang er voor jou in zit? Of is hij alleen maar bezig met z’n eigenbelang?

Fase 4: je creëert echte, blijvende liefde

Wanneer je je ogen sluit voor die aversie en je je uiterste best doet om door te gaan, redden jullie het misschien door die derde fase. Daarin is je geest bevrijd van alle hoop en verlangens die je in de eerste fase op hem/haar hebt geprojecteerd. De man/vrouw die voor je staat is misschien niet de man/vrouw van wie je altijd droomde, maar een echt persoon. Je accepteert – en nog belangrijker- begrijpt zijn/haar tekortkomingen. Dit is het moment om te helen en door te gaan naar de volgende fase

Het zakelijk samenwerken met andere organisaties vraagt hetzelfde. Als je echt wil samenwerken zal niet alles op jouw manier gaan. En de grootste uitdaging zal zijn om juist die zaken die je partner zo anders maken, de eerder genoemde diversiteit, te koesteren. Want juist daarom kan je partner bepaalde dingen beter dan dat jij dat kunt. Dit betekent ook dat je conflicten niet uit de weg gaat, maar juist bespreekbaar maakt. Om wederzijds begrip te creëren en de relatie te bestendigen. Bovendien zullen jullie als partners duidelijk moeten zijn over wat jullie nu eigenlijk zelf willen bereiken. Dat gemeenschappelijk doel is prachtig maar in hoeverre is bij beiden bekend wat jullie er zelf uit willen halen? En hoe belangrijk dat voor jullie is?

Fase 5: je gebruikt jullie kracht om de wereld te veranderen

Wanneer je beseft dat jullie over jullie onenigheden heen zijn gegroeid en een diepe, blijvende band hebben opgebouwd, komen jullie tot de volgende conclusie: dat jullie samen de kracht hebben iets te betekenen in de wereld. Jullie zijn niet zomaar samen, maar voor een groter doel. Het kan zijn dat jullie samen werken, samen schrijven, samen iets maken – eigenlijk alles. Maar wanneer jullie samen functioneren als één kun je met 100% zekerheid zeggen: hij/zij is het voor mij

Organisaties die in staat zijn om deze fase te bereiken, sluiten geen gelegenheidscoalities maar werken voor lange tijd samen met elkaar. Die verkennen steeds nieuwe mogelijkheden, hebben een diepgaand vertrouwen in elkaar en weten dat juist de eigenheid van beide partijen de kracht van de samenwerking versterkt. Hebben ze nooit een conflict? Ik hoop het wel. Alleen is de basis zo sterk geworden dat conflicten leiden tot verbetering en groei. En dat een fase van desillusie wellicht in de toekomst ook zal kunnen ontstaan maar dat dit niet meteen meer het einde van de samenwerking hoeft te betekenen.

Laten we niet bang zijn voor die desillusie fase. Wanneer je je bewust bent van het feit dat deze fase hoe dan ook een keer komt, kun je conflicten als kans gaan zien. En hoe je dat precies doet? Tja, dat noemen wij nu alliantiemanagement. Wat al gelijk toegepast wordt bij fase1.

Wim Witteveen

AlliantiePartners