Het geheim van integer samenwerken

Integriteit is een hot topic. Goede Doelen Nederland en Partos voelen de verantwoordelijkheid om dit thema op de agenda te houden en praktische instrumenten te ontwikkelen zoals een actieplan, handreiking en stappenplan. Eind juni organiseerden beide brancheorganisaties gezamenlijk een middag over het onderwerp integriteit met speciale aandacht voor het thema samenwerken aan integriteit. Veel goede doelen zijn immers afhankelijk van partners voor het behalen van hun maatschappelijke doelstellingen.

Terugblik op de integriteitbijeenkomst

Global versus lokaal integer samenwerken

Samen met Jasper Kuipers, directeur van Dokters van de Wereld, ben ik gevraagd om vanuit AlliantiePartners een inleidend verhaal te houden over de complexiteit van het vormgeven van integriteitsbeleid in relatie met samenwerkingspartners. Jasper beschrijft in zijn verhaal twee casi. De eerste speelt in een Nederlandse stad tussen een lokale afdeling van Dokters van de Wereld en een andere organisatie die in hetzelfde pand gehuisvest is. De andere case speelt tussen Dokters van de Wereld in een ander land en een grote internationale donor. Jasper vertelt open over zijn zoektocht naar hoe hij als directeur Nederland en lid van de internationale board van Dokters van de Wereld om moet gaan met het onderwerp integriteit in relatie met de partnerorganisaties van Dokters van de Wereld. 

V.l.n.r: Jasper Kuipers (directeur Dokters van de Wereld), Jorrit Hoekstra (Partner AlliantiePartners), Liana Hoornweg (directeur Partos)

Samenwerken als kerncompetentie

Jaspers verhaal vormt een mooi bruggetje naar mijn verhaal, waarin ik eerst uitzoom en stel dat samenwerken al heel lang onderdeel is van wie wij zijn als mens. We kennen de verhalen over samenwerking uit de oudheid tot in de moderne tijd. Veel organisaties die in de 20ste eeuw zijn ontstaan om onze samenwerkingen als mens vorm te geven worden in de 21ste eeuw geconfronteerd met ontwikkelingen zoals digitalisering, democratisering, informatisering en globalisering. Deze ontwikkelingen zorgen voor een toename van volatiliteit, onzekerheid, complexiteit en ambiguïteit. Mensen in organisaties worden uitgedaagd om verder te kijken dan bestaande organisatiegrenzen en samen te werken met mensen uit andere organisaties. Samenwerken wordt daarmee een kerncompetentie voor elke (goede doelen) organisatie.

Leiderschap in onzekere tijden

Dit is een grote uitdaging voor het management van bestaande organisaties als die zwaar leunen op controle als dominante managementstijl. Samenwerken over organisatiegrenzen heen vereist het loslaten van een deel van de eigen autonomie. Je kunt niet meer alleen vertrouwen op de mensen in je eigen organisatie om je doelstellingen te bereiken. Het betekent ook dat je je eigen organisatie moet kunnen bezien in de context van het hele ecosysteem van organisaties die samen bijdragen aan een bepaald maatschappelijk doel. Samenwerking tussen organisaties vereist vaak faciliterend of dienend leiderschap. Dit lijkt in tegenstelling te zijn met de natuurlijke reflex van leiders in onzekere tijden. Als de nood aan de man is, dan voelt het veiliger om de luiken te sluiten en terug te grijpen naar ‘command and control’ type leiderschap. 

Het open gesprek over integriteit

Als goede doelen directeuren deze reflex kunnen vermijden en open met elkaar het gesprek aan kunnen gaan over hun dilemma’s op het gebied van integriteit – zowel binnen de onderlinge samenwerkingen die zij aangaan en ook als lid van Goede Doelen Nederland en Partos – dan kan dit gigantisch helpen om zowel het onderlinge leren te bevorderen als het onderlinge vertrouwen te versterken. Voorbeeldgedrag van Jasper Kuipers en zijn collega-directeuren is daarvoor wel essentieel. Naast leiderschap kan het ook erg helpen om een gezamenlijke taal en methodiek te ontwikkelen en te gebruiken om inzichten met elkaar te delen. Ik schets enkele ingrediënten vanuit de samenwerkingstheorie.

Tot slot 

Al met al was het een leerzame middag. Niet alleen voor de deelnemende directeuren en integriteitsmedewerkers maar ook voor mijzelf als expert. In de voorbereiding bleek dat er in de wetenschap nog niet veel bekend is over de combinatie van integriteitsbeleid en alliantiemanagement. Dus ook voor ons als AlliantiePartners was de voorbereiding een mooie zoektocht om een verhaal te kunnen delen met zowel voldoende theoretische onderbouwing als ook praktische toepasbaarheid. Na deze sessie blijkt wel weer dat onze zoektocht niet stopt en ik hoop die van de directeuren en integriteitsmedewerkers ook niet. Onze lessen zullen wij binnen AlliantiePartners vast en zeker meenemen in de doorontwikkeling van onze leergang Alliantiemanagement en onze advieswerkzaamheden.

Jorrit Hoekstra

AlliantiePartners

Samenwerking RIBW Fonteynenburg en AlliantiePartners

AlliantiePartners verzorgt niet alleen opleidingen in alliantiemanagement, maar heeft ook een consultancy tak. Aan het woord is Marja van Leeuwen, directeur-bestuurder bij RIBW Fonteynenburg.

“Wij hadden een adviesopdracht uitgezet en via het netwerk van één van onze marketingcommunicatie-adviseurs werd AlliantiePartners uitgenodigd. Wim Witteveen had een duidelijk en goed verhaal en daarom zijn we met hem in zee gegaan.

Zijn wij als organisatie toekomstbestendig?

Het vraagstuk dat we bij AlliantiePartners hebben uitgezet is een organisatievraagstuk: zijn wij als Fonteynenburg toekomstbestendig ja of nee? En zo nee, wat hebben we nodig om dat wel te zijn? Het resultaat van deze samenwerking was een goed advies, zowel voor de korte als de lange termijn. En daar werken we nu nog steeds mee. Waar we nu op moeten blijven letten, maar ook in de toekomst. 

De samenwerking met AlliantiePartners verloopt zo goed dat we deze elke keer verlengen. Wim en zijn partners hebben ons geholpen om goed met elkaar samen te werken en daarom hebben we AlliantiePartners gevraagd om ons te ondersteunen in het vinden van een goede partij voor het vastgoed. 

Het contact met Wim en de overige partners is heel fijn, we kunnen lezen en schrijven met elkaar. Wim is heel erg benaderbaar en prettig in de omgang met een goede dosis humor. Bovendien is hij volstrekt duidelijk. Hij maakt zijn zaakjes af, levert goede nazorg en checkt bovendien vaak of alles goed gaat.

Ik was zo enthousiast dat ik zelf de opleiding tot alliantiemanager heb gevolgd

Omdat ik zo enthousiast was over de manier waarop AlliantiePartners advies geeft, heb ik zelf de opleiding tot alliantiemanager gevolgd. De opleiding vond ik heel interessant, met goede sprekers, duidelijke uitleg en de onderwerpen mooi van elkaar onderscheiden. De omgeving is fijn, goed verzorgd en alle lessen zijn goed voorbereid. Wat een prettige mensen, die allemaal zeer benaderbaar, vriendelijk en open zijn! Daarnaast wordt de opleiding ook nog wetenschappelijk ondersteund door de Rijksuniversiteit Groningen, een win-win!”

Marja van Leeuwen

directeur-bestuurder RIBW Fonteynenburg

Blog van Toni: waarde-innovatie door ecosystemen

Waarde-innovatie met behulp van ecosystemen wint aan populariteit als een manier voor bedrijven om groei te stimuleren en concurrerend te blijven in de huidige snelle zakelijke omgeving. Met waarde-innovatie bedoelen we het feit dat een organisatie genoodzaakt is om te innoveren in de waarde die ze voor haar klanten creëert.

Ter illustratie een autoproducent die tegenwoordig geen auto’s meer verkoopt maar mobiliteitsdiensten aanbiedt. Of een bank die uit hoofde van duurzaamheid voor haar klanten het hele proces van selectie tot en met installatie van zonnepanelen voor haar rekening neemt. 

Organisaties zijn op zoek naar manieren om relevant te blijven

Een ecosysteem is een netwerk van ondernemingen, organisaties en individuen die met elkaar samenwerken om waarde te creëren. Het concept van ecosystemen is niet nieuw, maar heeft een opleving gekregen nu organisaties op zoek zijn naar manieren om relevant te blijven, nu en in de toekomst, in een snel veranderend marktlandschap. Dit vereist tevens dat het adaptief vermogen van organisaties, in termen van wendbaarheid en veerkracht vanuit de collectieve comptenties van de partners vorm gegeven kan worden. 

Wat zijn de belangrijkste voordelen?

Eén van de belangrijkste voordelen van waarde-innovatie via ecosystemen is de mogelijkheid om resources, kennis, expertise en competenties te delen. Door voorgaanden te bundelen, kunnen organisaties ambitieuzere projecten uitvoeren en meer innovatieve producten, diensten, oplossingen of waarde-proposities in zijn algemeenheid, ontwikkelen. Dit geldt met name in sectoren waar de kosten voor onderzoek en ontwikkeling hoog zijn. Door die kosten te delen, via alliantievorming, kunnen organisaties hun risico verkleinen en de kans op succes vergroten.

Een ander voordeel is de mogelijkheid om toegang te krijgen tot nieuwe markten, netwerken en klanten. Door samen te werken, kunnen organisaties uitbreiden naar nieuwe markten, toegang krijgen tot nieuwe netwerken en hun klantenbestand vergroten. Dit geldt met name in sectoren waar er torenhoge barrières zijn om nieuwe klanten te bereiken. Door samen te werken, allianties aan te gaan, kunnen organisaties de kosten en risico’s van het betreden van nieuwe markten, netwerken en het bereiken van klanten, delen.

Ecosystemen bevorderen ook een cultuur van samenwerking en open communicatie, wat leidt tot nieuwe zakelijke kansen en het delen van best practices en lessons learned. Door allianties te smeden met andere organisaties in ecosystemen, kunnen organisaties toegang krijgen tot nieuwe ideeën, technologieën en bronnen waartoe ze anders misschien geen toegang zouden hebben gehad.

En wat de belangrijkste uitdagingen?

Waarde-innovatie via ecosystemen is echter niet zonder uitdagingen. Eén van de belangrijkste uitdagingen is het omgaan met tegenstrijdige belangen en intellectuele eigendomskwesties. Organisaties in een ecosysteem kunnen verschillende doelen en prioriteiten hebben, wat kan leiden tot conflicten en innovatie kan belemmeren. Duidelijke overeenkomsten en open communicatie zijn cruciaal om deze conflicten te beheersen en bedrijfseigen informatie te beschermen.

Een andere uitdaging is de complexiteit en het dynamische karakter van ecosystemen. Het kan moeilijk zijn om prestaties te meten en hun effectiviteit te evalueren. Het is belangrijk om een duidelijke gezamenlijke set van doelen en doelstellingen te hebben en een raamwerk voor het meten van prestaties, inclusief het verzamelen en analyseren van gegevens ter evaluatie van de gevormde allianties in het ecosysteem. 

Succes van een ecosysteem is afhankelijk van de relatie tussen de verschillende alliantiepartners

Bovendien hangt het succes van een ecosysteem af van de kwaliteit van de relaties tussen de verschillende alliantiepartners. Een sterk niveau van vertrouwen, communicatie en tevredenheid is nodig om het ecosysteem goed te laten functioneren en waarde te genereren.

Het kiezen van de juiste alliantiepartners is ook cruciaal. Het is essentieel om partners te selecteren die jouw sterke punten aanvullen en vergelijkbare doelen en waarden hebben. Een diverse set van alliantiepartners kan nieuwe perspectieven en kansen bieden, maar het is belangrijk om ervoor te zorgen dat ze aansluiten bij jouw algemene strategie.

De bestuursstructuur is ook cruciaal.  Duidelijke rollen en verantwoordelijkheden, besluitvormingsprocessen en een systeem voor het oplossen van geschillen kunnen helpen om de risico’s van tegenstrijdige belangen en intellectuele eigendomskwesties tussen de alliantiepartners te beperken.

Conclusie

Kortom, waarde-innovatie via ecosystemen heeft het potentieel om groei te stimuleren en het concurrentievermogen te vergroten. Het is echter belangrijk om op de hoogte te zijn van de uitdagingen, het stellen van duidelijke doelen, een kader voor het meten van prestaties en een bestuursstructuur te hebben om tegenstrijdige belangen en IP-kwesties te beheersen om zo sterke relaties met alliantiepartners op te bouwen. Het is ook belangrijk om de juiste partners te selecteren, die aansluiten bij jouw algemene strategie, om de kansen die een ecosysteem kan bieden optimaal te benutten.

Innoveren via ecosystemen, door het aangaan van allianties wordt één van de belangrijkste kerncompetenties van organisaties om nu en in de toekomst relevant te blijven. Is jouw organisatie nog niet klaar voor deze uitdagingen en in staat om op een succesvolle wijze (strategische) allianties te vormen al dan niet in een ecosysteem? Volg dan onze leergang AlliantieManagement. 

Prof. dr. Toni Sfirtsis

Blog van Toni: Strategische allianties in tijden van disruptie

Strategische allianties worden al lang beschouwd als een cruciale competentie in het succesvol navigeren in een uiterst complex en volatiel zakelijk landschap. In tijden van disruptie fungeren deze allianties als een baken en leiden ze organisaties door de tumultueuze golven van verandering.

Verandering, vaak geïnitieerd door technologische vooruitgang, geopolitieke verschuivingen, omgevingsfactoren of wereldwijde gezondheidscrises, brengt niet alleen uitdagingen met zich mee, maar brengt ook nieuwe mogelijkheden aan het licht. En juist in deze volatiele omgeving, kunnen strategische allianties het meest effectief zijn en een cruciale rol spel in het omgaan met deze onzekerheden.

Dit is de essentie van strategische allianties in tijden van disruptie

Stel je twee schepen voor die in een stormachtige zee varen. Alleen zou elk schip tegen de storm kunnen vechten en gemakkelijk bezwijken voor de turbulente golven. Maar stel je voor dat deze schepen zouden besluiten hun lot aan elkaar te verbinden, zichzelf vast te binden met stevige kettingen en de storm tegemoet varen als een gezamenlijke entiteit. Hun gecombineerde kracht en stabiliteit zouden ze veel veerkrachtiger maken, waardoor hun kansen, om de storm met succes te doorstaan, zouden toenemen. Dit is de essentie van strategische allianties in tijden van disruptie – afzonderlijke organisaties die samenkomen, middelen en expertise bundelen om de veerkracht en wendbaarheid te midden van volatiliteit te vergroten.

Innovatie komt in tijden van disruptie ook vaak in een stroomversnelling. De noodzaak aan snelle aanpassing kan creativiteit stimuleren en technologische doorbraken katalyseren. Een strategische alliantie kan dit proces versnellen door de unieke competenties, kennis/expertise, perspectieven en middelen van elke partner te combineren. Deze synergie kan zorgen voor snellere, effectievere innovatie, aangezien partners elkaars expertise benutten om oplossingen te creëren die geen van beiden onafhankelijk hadden kunnen ontwikkelen, laat staan realiseren.

... het kan fungeren als een absorptie-mechanisme waarbij de mogelijke negatieve effecten onder de alliantie partners worden verdeeld.

Disrupties kunnen ook het risiconiveau in de bedrijfsvoering van de organisatie verhogen.  Economische onzekerheid, marktvolatiliteit en grillig consumentengedrag kunnen allemaal grote bedreigingen vormen. In dergelijke omstandigheden kan een strategische alliantie fungeren als een absorptie-mechanisme, waarbij de mogelijke negatieve effecten onder de alliantie partners worden verdeeld. Dit absorptie-mechanisme stelt bedrijven niet alleen in staat financieel veerkrachtig te zijn en te blijven, maar creëert ook mogelijkheden om nieuwe ontwikkelingsrichtingen te verkennen, waar ze zich in hun eentje misschien niet aan hadden gewaagd.

Aan de andere kant is het vormen van strategische allianties in disruptieve tijden geen sinecure. De stress van snelle veranderingen kan zelfs de meest stevige allianties onder druk zetten. Allianties vragen om zorgvuldig, continu beheer van de relatie(s) en een solide basis van vertrouwen. Deze elementen zijn cruciaal om ervoor te zorgen dat de alliantie bestand is tegen de impact van disruptie en in staat is de focus te bewaren op de  gemeenschappelijke doelen.

Bovendien kunnen disrupties de verschillende alliantie-partners op verschillende manieren beïnvloeden, wat mogelijk kan leiden tot verkeerd onderling afgestemde prioriteiten of tegenstrijdige strategieën. Om deze uitdagingen het hoofd te bieden, is het essentieel voor bedrijven om open communicatielijnen te onderhouden, te goeder trouw te onderhandelen en zich te blijven inzetten voor de wederzijdse voordelen en gemeenschappelijke doelen van de alliantie. Het hebben van een duidelijke, gedeelde visie op het doel en de doelstellingen van de alliantie is cruciaal en leidend voor besluitvormingsprocessen, wil de samenwerking coherent en effectief blijven.

Strategische allianties zijn inderdaad geen wondermiddel voor alle uitdagingen in tijden van disruptie.  Ze vereisen aanzienlijke investeringen in termen van tijd, resources en aandacht van het management. Ze bieden echter ook aanzienlijke voordelen die de investering kunnen overtreffen, met name bij het navigeren tijdens disrupties in volatiele marktlandschappen. Strategische allianties maken gebruik van de collectieve sterke punten en transformeren uitdagingen in kansen voor groei, innovatie, en adaptief vermogen.

In ons tijdperk van snelle en niet-aflatende veranderingen zijn strategische allianties dus meer dan alleen een overlevingstactiek. Ze zijn een strategische zet voor diegenen die dapper genoeg zijn om disruptie frontaal het hoofd te bieden, de destructieve kracht ervan te benutten en te kanaliseren in constructieve transformatie. Zolang ze met zorg en vooruitziende blik worden beheerd, hebben deze allianties het potentieel om disruptie om te zetten in een katalysator voor groei en welvaart, innovatie teneinde de lange termijn continuïteit van de strategische alliantie en haar partners te waarborgen. 

Kortom, Alliantie Management is een cruciale kerncompetentie in de huidige disruptieve VUCA-wereld.  Het is een competentie die organisaties in staat stelt hun horizon te verbreden, te innoveren en concurrerend te blijven, en tegelijkertijd een cultuur van samenwerking en wederzijds respect te bevorderen.

Is jouw organisatie al klaar voor deze uitdagingen? En in staat om op een succesvolle wijze (strategische) allianties te vormen en te ontwikkelen tot een kerncompetentie van jouw organisatie? Word een pro in succesvol samenwerken en volg onze leergang Alliantie Management aan onze Academy.

Samen op avontuur: de vrijheid tegemoet

Hopelijk hebben jullie de afgelopen twee weken een goede meivakantie gehad. Voor mij stond de tweede week van de meivakantie in het teken van een bijzondere reis met mijn oudste zoon. Hij is net acht, een prachtige leeftijd om een aantal dagen intensief met elkaar op te trekken. 

Last minute vroeg ik hem of hij zin had in een avontuur. Na een enthousiaste reactie vlogen we naar Geneve en reden we vervolgens naar de Mont Blanc, de Matterhorn en terug via het meer van Geneve. Nu hoor ik je denken; wat heeft dit met professioneel samenwerken te maken? Gevoelsmatig heel veel en ik zal dat hieronder proberen te verwoorden.

Reizen als metafoor voor samenwerken en vice versa
Elke reis die je met een ander maakt, vereist goede samenwerking. Maar ook elke goede samenwerking voelt aan als een reis, waarbij beide partijen continu in beweging zijn en blijven afstemmen of je samen nog op het juiste pad zit. 

Soms zit het even tegen
Niet elke fase van de reis is even leuk of makkelijk. Reizen kan bijvoorbeeld ook af en toe saai zijn als je een lange rit maakt. Maar ook daar kom je samen wel doorheen. Dat maakt ook dat je uitgedaagd wordt om creatieve oplossingen te verzinnen om die moeilijke fases door te komen én dat je de hoogtepunten van de reis nog meer zult waarderen.

Echt even de tijd nemen voor elkaar
Tijdens een reis leer je elkaar nog beter kennen. Door een aantal dagen 24 uur met elkaar op te trekken, krijg je toch andere gesprekken dan tijdens het ‘normale leven’. Dat verdiept je relatie met je reisgenoten. Mijn zoon en ik hebben een aantal dagen lang elkaar het hemd van het lijf gevraagd; van heel praktisch tot heel persoonlijk. Fantastisch om op deze manier echt de tijd te nemen voor elkaar.

Verantwoordelijkheid nemen en geven
Tijdens een reis kunnen de verantwoordelijkheden en rollen verschuiven. De eerste twee dagen heb ik het schema van de reis vooral bepaald, maar gedurende de verdere reis heeft mijn zoon de verantwoordelijkheid voor hotelkeuze en wat we gingen doen ‘op zich genomen’. Prachtig hoe trots hij was en wat dit met het zelfvertrouwen van een kind van acht doet. En hoe mooi het is om die reis ook echt samen ‘te maken’.

Én-én
Als je geen rekening met elkaar houdt dan gaat het niet werken. Wederkerigheid maakt of breekt de reis. Mijn zoon wilde graag zwemmen en ik wilde graag naar de bergen. Uiteindelijk vind je dan samen het meest unieke zwembad letterlijk in de bergen, met uitzicht op de sneeuwtoppen met de ‘meest vette’ glijbanen. 

Vrijheid
En tot slot, wat voor elk avontuur en voor elke samenwerking cruciaal is – daar ben ik na zeven jaar begeleiden van allianties heilig van overtuigd – is het gevoel van vrijheid. Dat lijkt misschien tegenstrijdig, omdat je in een samenwerking rekening houdt met een ander. Maar juist daarom is het zo van belang dat je in vrijheid kiest om samen je avontuur te beginnen en/of deze voort te zetten. En dat gevoel van vrijheid stond echt centraal deze reis. 

Een reis en zes inzichten om niet snel te vergeten!

Jorrit Hoekstra
Partner AlliantiePartners