Het geheim van integer samenwerken
Integriteit is een hot topic. Goede Doelen Nederland en Partos voelen de verantwoordelijkheid om dit thema op de agenda te houden en praktische instrumenten te ontwikkelen zoals een actieplan, handreiking en stappenplan. Eind juni organiseerden beide brancheorganisaties gezamenlijk een middag over het onderwerp integriteit met speciale aandacht voor het thema samenwerken aan integriteit. Veel goede doelen zijn immers afhankelijk van partners voor het behalen van hun maatschappelijke doelstellingen.
Terugblik op de integriteitbijeenkomst
Global versus lokaal integer samenwerken
Samen met Jasper Kuipers, directeur van Dokters van de Wereld, ben ik gevraagd om vanuit AlliantiePartners een inleidend verhaal te houden over de complexiteit van het vormgeven van integriteitsbeleid in relatie met samenwerkingspartners. Jasper beschrijft in zijn verhaal twee casi. De eerste speelt in een Nederlandse stad tussen een lokale afdeling van Dokters van de Wereld en een andere organisatie die in hetzelfde pand gehuisvest is. De andere case speelt tussen Dokters van de Wereld in een ander land en een grote internationale donor. Jasper vertelt open over zijn zoektocht naar hoe hij als directeur Nederland en lid van de internationale board van Dokters van de Wereld om moet gaan met het onderwerp integriteit in relatie met de partnerorganisaties van Dokters van de Wereld.

V.l.n.r: Jasper Kuipers (directeur Dokters van de Wereld), Jorrit Hoekstra (Partner AlliantiePartners), Liana Hoornweg (directeur Partos)
Samenwerken als kerncompetentie
Jaspers verhaal vormt een mooi bruggetje naar mijn verhaal, waarin ik eerst uitzoom en stel dat samenwerken al heel lang onderdeel is van wie wij zijn als mens. We kennen de verhalen over samenwerking uit de oudheid tot in de moderne tijd. Veel organisaties die in de 20ste eeuw zijn ontstaan om onze samenwerkingen als mens vorm te geven worden in de 21ste eeuw geconfronteerd met ontwikkelingen zoals digitalisering, democratisering, informatisering en globalisering. Deze ontwikkelingen zorgen voor een toename van volatiliteit, onzekerheid, complexiteit en ambiguïteit. Mensen in organisaties worden uitgedaagd om verder te kijken dan bestaande organisatiegrenzen en samen te werken met mensen uit andere organisaties. Samenwerken wordt daarmee een kerncompetentie voor elke (goede doelen) organisatie.
Leiderschap in onzekere tijden
Dit is een grote uitdaging voor het management van bestaande organisaties als die zwaar leunen op controle als dominante managementstijl. Samenwerken over organisatiegrenzen heen vereist het loslaten van een deel van de eigen autonomie. Je kunt niet meer alleen vertrouwen op de mensen in je eigen organisatie om je doelstellingen te bereiken. Het betekent ook dat je je eigen organisatie moet kunnen bezien in de context van het hele ecosysteem van organisaties die samen bijdragen aan een bepaald maatschappelijk doel. Samenwerking tussen organisaties vereist vaak faciliterend of dienend leiderschap. Dit lijkt in tegenstelling te zijn met de natuurlijke reflex van leiders in onzekere tijden. Als de nood aan de man is, dan voelt het veiliger om de luiken te sluiten en terug te grijpen naar ‘command and control’ type leiderschap.
Het open gesprek over integriteit
Als goede doelen directeuren deze reflex kunnen vermijden en open met elkaar het gesprek aan kunnen gaan over hun dilemma’s op het gebied van integriteit – zowel binnen de onderlinge samenwerkingen die zij aangaan en ook als lid van Goede Doelen Nederland en Partos – dan kan dit gigantisch helpen om zowel het onderlinge leren te bevorderen als het onderlinge vertrouwen te versterken. Voorbeeldgedrag van Jasper Kuipers en zijn collega-directeuren is daarvoor wel essentieel. Naast leiderschap kan het ook erg helpen om een gezamenlijke taal en methodiek te ontwikkelen en te gebruiken om inzichten met elkaar te delen. Ik schets enkele ingrediënten vanuit de samenwerkingstheorie.
Tot slot
Al met al was het een leerzame middag. Niet alleen voor de deelnemende directeuren en integriteitsmedewerkers maar ook voor mijzelf als expert. In de voorbereiding bleek dat er in de wetenschap nog niet veel bekend is over de combinatie van integriteitsbeleid en alliantiemanagement. Dus ook voor ons als AlliantiePartners was de voorbereiding een mooie zoektocht om een verhaal te kunnen delen met zowel voldoende theoretische onderbouwing als ook praktische toepasbaarheid. Na deze sessie blijkt wel weer dat onze zoektocht niet stopt en ik hoop die van de directeuren en integriteitsmedewerkers ook niet. Onze lessen zullen wij binnen AlliantiePartners vast en zeker meenemen in de doorontwikkeling van onze leergang Alliantiemanagement en onze advieswerkzaamheden.
Jorrit Hoekstra
AlliantiePartners